“Phụ trợ” hay “thay thế” là khái niệm dùng để miêu tả các loại sản phẩm, phương pháp và hệ thống không thuộc y học chính thống. Người bệnh có thể đã nghe thấy khái niệm này khi đề cập đến các phương pháp giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống trong quá trình điều trị ung thư. Gọi là “phụ trợ” vì các phương pháp này được áp dụng song song với điều trị y khoa tiêu chuẩn. Ngoài ra, còn có những phương pháp được khẳng định sẽ giúp phòng tránh, chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư. Các phương pháp này được gọi là “thay thế” vì chúng được sử dụng thay cho phương pháp điều trị y khoa chính thống.

Các phương pháp này không được các bác sĩ điều trị ung thư giới thiệu với bệnh nhân nhưng có thể được những người khác truyền miệng ví dụ như thuốc Đông Y, châm cứu, thôi miên hay các loại máy được cho là có thể tìm thấy và tiêu diệt tế bào ung thư. Một số người còn khuyên bệnh nhân nên “thanh lọc” cơ thể bằng thuốc rửa ruột hay các chế độ ăn thải độc với những thực đơn và phương pháp chuẩn bị đặc biệt.

Một số trong các phương pháp này được thực hiện bởi các những người được đào tạo chính quy (trị liệu bằng hội họa hay âm nhạc) được đề xuất sử dụng song hành cùng quá trình điều trị ung thư thường quy. Một số phương pháp khác lại được cung cấp bởi những người được đào tạo theo cách không chính quy hoặc theo cách cổ truyền. Các phương pháp kiểu này rất đa dạng từ liệu pháp đại tràng cho tới các liệu pháp toàn thân mà không sử dụng bất cứ phương pháp điều trị y khoa chính thống nào. Rất nhiều phương pháp được quảng cáo trên các cửa hiệu hoặc trên TV như sản phẩm thảo dược hoặc nước ép từ các loại rau hoa quả hiếm.

Một vài phương pháp đòi hỏi rất nhiều thời gian và tốn kém như các chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hoặc bệnh nhân cần sang nước ngoài để được điều trị đặc biệt. Một số phương pháp khác khá rẻ và dễ áp dụng như vitamin, thảo dược hay sử dụng các vi lượng đồng căn.

Vì sao người bệnh ung thư quan tâm đến các phương pháp phụ trợ và thay thế?

Người bệnh ung thư có thể cân nhắc sử dụng phương pháp thay thế hay phụ trợ vì một số lý do:

Bệnh nhân muốn giảm tác dụng phụ của các thuốc điều trị chính thống mà không phải sử dụng thêm thuốc khác
Bệnh nhân tìm kiếm các phương pháp tiếp cận điều trị nhẹ nhàng hơn và có ít tác dụng phụ hơn
Bệnh nhân muốn đóng vai trò tích cực trong cải thiện sức khỏe và cân bằng cuộc sống của chính mình
Bệnh nhân ưa chuộng các lý thuyết thay thế về sức khỏe và bệnh tật, cũng như các phương pháp điều trị thay thế.

Các liệu pháp thay thế và phụ trợ thường nghe rất hấp dẫn vì các phương pháp này sử dụng chính cơ thể, tâm trí của bệnh nhân hay các sản phẩm từ thiên nhiên. Một vài phương pháp dùng những cách thức nghe có vẻ đơn giản, toàn diện và không có tác dụng phụ - những điều mà điều trị chính thống không có được. Một điều nữa là chỉ có bản thân bệnh nhân mới là người quyết định lựa chọn sử dụng những phương pháp này.

Rất nhiều phương pháp trong số này không gây ra hậu quả thể chất thực sự nào, nhưng có một vài phương pháp có thể thực sự nguy hiểm và có thể gây ra tử vong. Hầu hết các phương pháp phụ trợ và thay thế này, mặc dù tự khẳng định có thể chữa khỏi ung thư – nhưng phần lớn chưa được chứng minh về hiệu quả điều trị ung thư cũng như sự an toàn. Những phương pháp đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong điều trị ung thư thường sẽ nhanh chóng được chấp nhận vào hệ thống điều trị y khoa chính thống. Có một vài phương pháp đã được nghiên cứu kĩ càng và cho thấy có thể giúp bệnh nhân cảm thấy thực sự tốt lên trong quá trình điều trị ung thư.

Quyết định sử dụng phương pháp thay thế hay phụ trợ là một quyết định quan trọng, và quyết định này là của chính bệnh nhân. Nhiệm vụ của người thầy thuốc là tập hợp các lời khuyên, cảnh báo, giúp bệnh nhân có đủ thông tin và đưa ra được quyết định sáng suốt và an toàn nhất. Bệnh nhân nên trao đổi với bác sỹ điều trị ung thư trước khi quyết định sử dụng bất cứ phương pháp điều trị không chính thống nào.

Bệnh nhân ung thư không sử dụng phương pháp điều trị chính thống sẽ gặp những nguy cơ gì?

Những phương pháp điều trị chính thống như xạ trị, hóa trị và phẫu thuật có thể không dễ chịu đối với bệnh nhân nhưng các phương pháp này đã được khoa học chứng minh là có tác dụng điều trị ung thư. Mặc dù các tác dụng phụ có thể nghiêm trọng nhưng các phương pháp chính thống giúp bệnh nhân chống lại căn bệnh chết người này.

Những bệnh nhân lựa chọn phương pháp thay thế hay phụ trợ thay vì y học chính thống có thể đặt chính mình vào tình trạng rất nguy hiểm. Họ đang từ bỏ những phương pháp duy nhất đã được chứng minh là có thể điều trị căn bệnh của họ. Trì hoãn hay gián đoạn việc điều trị chính thống có thể tạo cho các tế bào ung thư thời gian để phát triển. Ngay cả ung thư giai đoạn sớm cũng có thể không điều trị được nếu bị trì hoãn quá lâu. Kể cả khi bệnh ung thư đã đến giai đoạn không thể chữa trị, bệnh nhân vẫn cần nhớ rằng các phương pháp điều trị chính thống vẫn giúp họ cảm thấy dễ chịu hơn.

Nguồn: American Cancer Society – Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ

Đường dẫn:

1. https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/complementary-and-alternative-medicine/complementary-and-alternative-methods-and-cancer/what-are-cam.html
2. https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/complementary-and-alternative-medicine/complementary-and-alternative-methods-and-cancer/risks-of-not-using-mainstream-treatment.html

Biên dịch: BS. Lê Thành Chung – Khoa Ngoại Vú - Phụ Khoa

Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Thanh Hằng – Phòng HTQT&NCKH