Làm thế nào để nói chuyện với người bệnh?
Hãy để người bệnh biết quý vị muốn ở bên cạnh họ và cần được tham gia vào quá trình chăm sóc họ. Tốt nhất, quý vị hãy đặt mục tiêu chia sẻ và cởi mở ngay từ đầu. Hãy nhắc nhở người bệnh rằng quý vị luôn đồng hành cùng họ. Hãy trung thực. Điều đó cũng giúp quý vị và người bệnh tiếp tục hỗ trợ nhau, đồng thời giảm buồn phiền và lo âu.
Một số mẹo giúp quý vị giao tiếp rõ ràng hơn:
- Tôn trọng cảm xúc, nhu cầu và mong muốn của bản thân cũng như của người bệnh.
- Nói ra cảm xúc của bản thân nhưng đồng thời vẫn quan tâm đến cảm xúc của người bệnh.
- Cố gắng sử dụng các câu nói bắt đầu bằng “tôi” thay vì “bạn”. Ví dụ, hãy nói “Tôi cần sự giúp đỡ” thay vì “Bạn không bao giờ giúp tôi!”. Hãy cẩn thận với những câu nói như “Bạn đã phớt lờ tôi”, điều này có nghĩa là đối phương đã làm sai điều gì đó. Thay vào đó, hãy thử nói “Tôi không nghe thấy bạn trả lời khi tôi nhắc đến ...” hoặc “Tôi cần giúp đỡ về vấn đề này”.
- Tập trung vào hiện tại thay vì nhắc lại những chuyện không vui hoặc những tổn thương trong quá khứ.
Quý vị có thể thấy người bệnh có những biểu hiện khác thường như giận dữ, im lặng và lãnh đạm, hay chỉ đơn giản là buồn bã. Nếu quý vị nghĩ người bệnh không nói chuyện bởi vì họ không muốn làm tổn thương cảm xúc của quý vị, hãy cho người bệnh biết rằng quý vị luôn sẵn sàng lắng nghe, ngay cả với những chủ đề khó khăn. Nếu người bệnh vẫn biểu hiện rất buồn bã hay lãnh đạm, quý vị có thể nói chuyện với nhóm chăm sóc ung thư về nguyên nhân có thể gây ra điều đó và những gì mình có thể thực hiện.
- Hãy nhớ rằng mỗi người giao tiếp theo những cách khác nhau. Hãy thử chia sẻ bằng cách viết ra hoặc bằng cử chỉ, biểu cảm hoặc tiếp xúc. Đôi khi, có thể rất khó để nói ra cảm xúc của quý vị, nhưng một hành động nhỏ như cái nắm tay có thể bộc lộ cảm xúc của quý vị.
- Hãy chú ý biểu hiện của người bệnh ung thư. Một số người bệnh rất kín tiếng, trong khi một số người sẽ nói về những gì họ đang phải chịu đựng. Hãy tôn trọng nhu cầu chia sẻ hoặc nhu cầu giữ im lặng của người bệnh.
- Hãy thực tế và linh hoạt về những gì quý vị muốn thảo luận và đồng ý. Có thể quý vị cần phải nói chuyện với người bệnh nhưng họ lại không muốn nói chuyện vào thời điểm đó.
- Tôn trọng nhu cầu được ở một mình. Đôi khi, mỗi chúng ta đều cần thời gian ở một mình - ngay cả bản thân quý vị.
Làm thế nào để nói chuyện với đội ngũ cán bộ y tế?
Đầu tiên, hãy xin phép người bệnh
Sẽ rất khó để có được thông tin nếu người bệnh không cho phép, vì vậy điều quan trọng là phải có sự đồng ý của người bệnh, ngay cả với những thông tin chung như tác dụng phụ của hoá trị liệu. Thông tin này có thể hữu ích trong việc quyết định nên làm gì tiếp theo.
Hãy nhớ rằng các giấy tờ khác nhau dành cho các mục đích khác nhau. Ở đây, giấy chấp thuận của người bệnh chỉ cho phép bác sĩ chia sẻ thông tin y tế với quý vị chứ không cấp cho quý vị quyền đưa ra quyết định về việc điều trị người bệnh.
Tôi nên nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa nào?
Việc điều trị ung thư thường liên quan tới nhiều bác sĩ. Thậm chí, có thể có một nhóm bác sĩ, điều dưỡng và những người chăm sóc cho người bệnh. Quý vị cần biết ai là người trong nhóm chăm sóc ung thư để liên hệ khi có thắc mắc. Sau đó, quý vị nên lưu lại thông tin của người liên hệ.
Người bệnh ung thư cũng như quý vị đều nên cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với nhóm chăm sóc ung thư. Hãy dành thời gian để hỏi và cho họ biết những lo lắng của quý vị.
Hầu hết các chuyên gia y tế trong lĩnh vực ung thư đều làm như vậy vì họ quan tâm đến nhu cầu của người bệnh ung thư. Khi nhìn lại những gì đã trải qua, một trong những điều quý vị nhớ nhất có thể là về các nhân viên y tế đã ở bên quý vị trong khoảng thời gian khó khăn đó.
Người thân chăm sóc cần có mặt để cùng người bệnh trao đổi thông tin với bác sĩ.
Nguồn: https://benhvienungbuouhanoi.vn/
Tôi có cần đi cùng người bệnh khi đi khám không?
Đưa người bệnh đi khám là một cách tốt để tìm hiểu về tình trạng bệnh của họ. Điều này có thể rất hữu ích khi chăm sóc người bệnh sau này. Đồng thời, nó cũng có thể giúp người bệnh nhớ đến các vấn đề cần nói với bác sĩ và/hoặc ghi nhớ những thông tin quan trọng sau buổi khám. Cuối cùng, quý vị có thể xin thông tin liên hệ nếu cần được giới thiệu với chuyên gia, nhân viên công tác xã hội hoặc nhà cung cấp dịch vụ y tế.
Làm sao để tôi tận dụng tối đa thời gian khám?
Trung bình thời gian gặp bác sĩ trong một lần khám bệnh là khoảng 15 đến 20 phút hoặc thậm chí ít hơn, vì vậy, việc chuẩn bị cho mỗi lần khám sẽ rất hữu ích. Trước khi đi, quý vị nên lập danh sách những điều quan trọng nhất cần nói đến. Ví dụ:
- Những triệu chứng hoặc tác dụng phụ nào cần thông báo với bác sĩ?
- Những triệu chứng này bắt đầu từ khi nào?
Việc lập danh sách trước khi đi sẽ giúp quý vị có thời gian để giải quyết những vấn đề quan trọng khi gặp bác sĩ tại phòng khám.
Khi quý vị và người bệnh trao đổi với bác sĩ hoặc thành viên của nhóm chăm sóc ung thư, hãy chắc chắn rằng cả hai đều hiểu kế hoạch điều trị. Điều dưỡng cũng có thể là người cung cấp thông tin và quý vị có thể dành nhiều thời gian với họ hơn là bác sĩ.
Hãy ghi chép lại những điều nhân viên y tế dặn dò. Điều này sẽ giúp quý vị theo dõi những điều quan trọng cần ghi nhớ. Cần chắc chắn rằng quý vị hiểu được các kết quả xét nghiệm. Nếu đã làm xét nghiệm máu hoặc các xét nghiệm khác, hãy hỏi khi nào và làm thế nào để lấy kết quả. Ngoài ra, hãy hỏi xem ai sẽ là người giải thích kết quả xét nghiệm.
Quý vị nên hỏi xem có cổng thông tin trực tuyến để kiểm tra kết quả, cũng như để gửi và nhận tin nhắn từ nhóm chăm sóc ung thư hay không.
Ghi âm cũng có thể là một công cụ hữu ích khi quý vị được cung cấp thông tin. Đa số bác sĩ và điều dưỡng đều thoải mái khi người bệnh ghi âm, nhưng quý vị hãy nhớ xin phép trước khi thực hiện.
Vậy còn thông tin về thuốc mới?
Nếu người bệnh được chỉ định dùng thuốc mới, hãy chắc chắn rằng quý vị biết tên thuốc, công dụng của thuốc và lí do người bệnh được dùng thuốc đó. Một số thông tin khác quý vị cần biết là:
- Nên dùng thuốc như thế nào và khi nào?
- Liều dùng là bao nhiêu?
- Có nên dùng thuốc cùng với thức ăn hay nước không?
- Thuốc có tác dụng phụ gì không? (Như buồn ngủ, buồn nôn hoặc khô miệng?)
- Làm thế nào để biết thuốc có tác dụng? Sau bao lâu thì thuốc có tác dụng?
- Thuốc có ảnh hưởng đến các loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung mà người bệnh đang dùng không?
- Có cần tránh loại thực phẩm, vitamin hay thuốc nào khi đang dùng thuốc hay không?
- Nên làm gì khi quên uống thuốc? Uống thêm một liều hay bỏ qua?
- Giá thành của thuốc như thế nào? Có được bảo hiểm y tế chi trả hay không? Có thuốc thay thế tương tự không?
Hãy nhớ thêm thuốc mới vào danh sách các loại thuốc người bệnh đang sử dụng.
Người bệnh rất cần người thân đồng hành và hỗ trợ trong quá trình điều trị ung thư.
Nguồn: https://benhvienungbuouhanoi.vn/
Việc họp gia đình có thể giúp ích như thế nào?
Ngày nay, các thành viên trong gia đình thường có lịch trình khác nhau và khó có thể cập nhật cho tất cả mọi người về tình hình của người bệnh. Các thành viên trong gia đình có thể cảm thấy thất vọng và bị bỏ rơi. Họ có thể không hiểu tình trạng bệnh, đặc biệt là khi người bệnh đang gặp vấn đề. Họp gia đình là một cách để mọi người đều nắm được thông tin. Khi lên kế hoạch họp gia đình, điều quan trọng là phải có sự tham gia của tất cả những người sẽ chăm sóc người bệnh tại nhà, bao gồm gia đình bạn bè, hàng xóm, người giúp việc. Hãy nhớ để người bệnh tham gia vào cuộc họp gia đình. Nếu khó tập hợp tất cả mọi người, cuộc họp có thể được thực hiện bằng cách gọi trực tuyến hoặc gọi điện thoại. Một số nội dung có thể được đề cập trong cuộc họp là:
- Thông tin từ lần khám bệnh gần nhất: Tình hình bệnh đang ra sao; điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
- Chia sẻ cảm xúc và nỗi lo lắng.
- Mong muốn và nhu cầu của người bệnh ung thư.
- Thời gian mà mỗi thành viên trong gia đình có thể tới giúp đỡ và thăm hỏi.
- Mỗi người có thể giúp đỡ bằng cách nào. Có cách giúp đỡ nào khác không?
- Vấn đề/quan tâm liên quan đến chi phí dành cho việc chăm sóc người bệnh
- Các thành viên trong gia đình có thể nghỉ làm bao lâu
- Những hỗ trợ cho người chăm sóc chính (hỗ trợ bữa ăn, mua sắm, dọn dẹp, giặt giũ, làm vườn, trông con, ...)
- Làm thế nào để người chăm sóc chính có thời gian nghỉ ngơi
- Hỗ trợ về mặt cảm xúc cho người bệnh và người chăm sóc qua điện thoại hoặc tin nhắn
- Ai có thể hỗ trợ chăm sóc y tế như đưa người bệnh đến viện để khám hoặc điều trị
- Ai có thể hỗ trợ chia sẻ tin tức và cập nhật về tình trạng của người bệnh để người chăm sóc chính không tốn thời gian nhắc lại tin tức mỗi ngày
Nếu có vấn đề trong gia đình như mối quan hệ giữa các thành viên, cảm xúc của họ với người bệnh ung thư hay cách họ đối mặt với bệnh tật, nó có thể gây ra các vấn đề trong việc chăm sóc người bệnh. Người chăm sóc chính nên làm việc với các thành viên khác trong gia đình về tất cả những vấn đề có thể cản trở việc chăm sóc người bệnh. Nhân viên công tác xã hội hoặc chuyên gia y tế có thể giúp giải quyết những vấn đề này.
Nguồn: Dịch từ www.cancer.org Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ
Đường dẫn: https://www.cancer.org/cancer/caregivers/what-a-caregiver-does/communication.html
Biên dịch: BS. Đào Thanh Lan, Khoa Giải phẫu bệnh – Tế bào
Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Thanh Hằng – Phòng Hợp tác Quốc tế và Nghiên cứu Khoa học
