Nội soi lồng ngực
Nguồn: https://www.cancer.org/cancer/diagnosis-staging/tests/endoscopy/thoracoscopy.html
Tại sao quý vị cần được nội soi lồng ngực?
Có một vài lý do cần nội soi lồng ngực:
Để tìm hiểu nguyên nhân gây ra các vấn đề về phổi
Thủ thuật này được thực hiện để tìm nguyên nhân gây ra các vấn đề tại phổi ( như khó thở hoặc ho ra máu).
Khi có vùng tổn thương nghi ngờ ở vùng ngực cần được kiểm tra
Nội soi lồng ngực có thể được thực hiện để quan sát một vùng bất thường được phát hiện qua các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh (chẳng hạn như chụp XQ ngực, hoặc chụp cắt lớp vi tính). Thủ thuật cũng có thể được thực hiện để sinh thiết hạch lympho, nhu mô phổi bất thường, thành ngực, hoặc màng phổi (lớp lót của phổi). Thủ thuật này thường được thực hiện trên những người mắc u trung biểu mô và ung thư phổi.
Để điều trị tổn thương ung thư phổi kích thước nhỏ
Nội soi lồng ngực đôi khi có thể được thực hiện để điều trị các ung thư phổi kích thước nhỏ bằng cách cắt bỏ phần phổi có khối u (cắt hình chêm) hoặc cắt bỏ một thùy phổi nếu khối u lớn hơn. Trong một số trường hợp, thủ thuật cũng có thể được thực hiện để điều trị ung thư thực quản hoặc tuyến ức.
Sinh thiết tổn thương
Nguồn: https://www.cancer.org/cancer/diagnosis-staging/tests/endoscopy/thoracoscopy.html
Khi có dịch màng phổi
Nội soi lồng ngực có thể được thực hiện để loại bỏ dịch dư thừa của màng phổi và là nguyên nhân khó thở. Dịch này cũng có thể được gửi đến phòng thí nghiệm để kiểm tra ung thư hoặc nhiễm trùng. Nếu dịch màng phổi được lấy ra nhưng lại tái phát, thuốc có thể được đưa vào khoang ngực bằng ống nội soi lồng ngực để ngăn dịch tích tụ trở lại (gọi là dính màng phổi).
Nội soi lồng ngực được thực hiện như thế nào?
Đây là những gì thường xảy ra trước, trong và sau khi nội soi lồng ngực. Tuy nhiên, trải nghiệm thực tế của mỗi cá nhân có thể hơi khác đôi chút, tùy thuộc vào các yếu tố như lý do cần làm thủ thuật, địa điểm thực hiện thủ thuật và tình trạng sức khỏe tổng thể của người được thực hiện thủ thuật. Cần đảm bảo rằng quý vị đã trao đổi với nhân viên y tế trước khi thực hiện thủ thuật này để hiểu rõ những gì sẽ diễn ra, và đừng ngần ngại đặt câu hỏi nếu có bất kỳ điều gì chưa rõ.
Trước khi thực hiện thủ thuật
Cần đảm bảo rằng nhân viên y tế biết về tất cả các loại thuốc quý vị đang sử dụng, bao gồm cả vitamin, thảo dược và thực phẩm bổ sung, cũng như tiền sử dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào.
Quý vị có thể được yêu cầu ngừng dùng các thuốc chống đông máu (bao gồm aspirin) trong vài ngày trước khi làm thủ thuật. Quý vị có thể được yêu cầu không ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì trong ít nhất vài giờ trước khi làm thủ thuật. Bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ đưa ra những hướng dẫn cụ thể cho quý vị. Cần đảm bảo rằng quý vị làm theo các hướng dẫn đó và đưa ra câu hỏi nếu có bất kỳ điều gì chưa hiểu rõ.
Trong quá trình thực hiện thủ thuật
Nội soi lồng ngực có thể được thực hiện dưới dạng ngoại trú (quý vị không cần ở lại bệnh viện qua đêm) hoặc nội trú (quý vị cần ở lại bệnh viện qua đêm hoặc vài ngày), tùy thuộc vào loại thủ thuật được tiến hành. Nếu thực hiện dưới dạng ngoại trú, quý vị có thể chỉ cần gây tê tại chỗ (không gây mê toàn thân) và an thần nhẹ (thuốc giúp quý vị lơ mơ nhưng không ngủ sâu). Thủ thuật ngoại trú này tương tự như thủ thuật nội trú (VATS) thường được thực hiện trong phòng mổ được mô tả bên dưới.
Trong thủ thuật này, quý vị sẽ được tiêm thuốc qua đường truyền tĩnh mạch để đưa quý vị vào giấc ngủ sâu (gây mê toàn thân). Một ống sẽ được đặt vào cổ họng và nối với máy thở trong khi thủ thuật được thực hiện. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở phía sau, ngay dưới mỏm xương bả vai, giữa hai xương sườn, nơi ống nội soi lồng ngực được đưa vào.
Một vết cắt nhỏ khác được cắt ngay dưới nách cùng bên để đưa dụng cụ cắt vào. Thường thì một phần khí trong phổi bên đó có thể được xả ra để dễ dàng quan sát các vùng bất thường. Sau đó, các vùng bất thường sẽ được cắt bỏ hoặc sinh thiết bằng dụng cụ cắt và được kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
Nếu cần loại bỏ dịch, một vết cắt thứ ba sẽ được tạo ở phần dưới của thành ngực và một ống thông mềm (gọi là ống dẫn lưu ngực) sẽ được đặt vào để dịch có thể thoát ra trong vài ngày. Sau đó, ống nội soi lồng ngực và dụng cụ cắt sẽ được lấy ra và các vết cắt được khâu lại. Khi thủ thuật hoàn tất, bạn sẽ được đánh thức nhẹ nhàng và tháo máy thở.
Thủ thuật nội soi lồng ngực thường mất khoảng 30 đến 90 phút, nhưng cũng có thể kéo dài hơn, tùy thuộc vào việc cần thực hiện những thủ thuật gì.
Sau khi thực hiện thủ thuật
Sau khi thủ thuật kết thúc, quý vị sẽ được theo dõi sát sao để đảm bảo không có biến chứng gì xảy ra. Khi thuốc mê hết tác dụng, quý vị có thể cảm thấy lơ mơ và mơ hồ trong vài giờ. Miệng và cổ họng có thể bị tê trong vài giờ. Quý vị sẽ không được phép ăn hoặc uống cho đến khi hết cảm giác tê. Khi hết tê, quý vị có thể bị đau họng, ho hoặc khàn giọng khoảng một ngày hoặc lâu hơn. Quý vị có thể bị đau hoặc tê ở những vị trí có vết rạch.
Nếu quý vị thực hiện thủ thuật dưới dạng ngoại trú, quý vị có thể về nhà sau vài giờ, tuy nhiên quý vị sẽ cần có người đưa về do ảnh hưởng của các loại thuốc được sử dụng trong quá trình gây mê.
Bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ đưa cho quý vị những hướng dẫn cụ thể về những việc có thể và không thể làm trong vài giờ sau thủ thuật.
Nếu quý vị được thực hiện thủ thuật với gây mê toàn thân, quý vị có khả năng sẽ ở lại bệnh viện vài ngày. Nếu có đặt ống dẫn lưu để thoát dịch, ống này có thể được rút ra sau vài ngày khi dịch đã ngừng chảy.
Nếu có lấy mẫu sinh thiết trong quá trình thực hiện thủ thuật, kết quả thường sẽ có sau vài ngày, mặc dù một số xét nghiệm có thể mất nhiều thời gian hơn. Quý vị sẽ cần tái khám sau thủ thuật để nhận kết quả.
Các biến chứng có thể xảy ra khi nội soi lồng ngực
Nội soi lồng ngực có một số nguy cơ:
- Chảy máu
- Viêm phổi (nhiễm trùng ở phổi)
- Cần phải phẫu thuật mở ngực, tức là khoang ngực được mở ra bằng một đường rạch lớn hơn, vì thủ thuật không thể thực hiện được với đường rạch nhỏ dùng trong nội soi lồng ngực
- Xẹp phổi (tràn khí màng phổi)
- Nhiễm trùng vết mổ
Sau nội soi lồng ngực, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang ngực để kiểm tra xem có bị tràn khí màng phổi (hoặc các vấn đề về phổi khác) hay không. Một số vấn đề có thể tự hết, nhưng nếu gây ra triệu chứng (như khó thở) thì có thể cần được điều trị.
Hãy hỏi bác sĩ để có hướng dẫn cụ thể khi nào cần liên hệ bác sĩ (với các vấn đề như đau ngực, khó thở, ho ra máu, hoặc sốt không thuyên giảm). Cần đảm bảo rằng quý vị hiểu rõ khi nào cần gọi để được trợ giúp.
Dịch từ: https://www.cancer.org/ - Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ
Đường dẫn: https://www.cancer.org/cancer/diagnosis-staging/tests/endoscopy/thoracoscopy.html
Biên dịch: BS. Đỗ Minh Ngọc, Khoa Nội soi- Thăm dò chức năng, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội
Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Thanh Hằng, Phòng HTQT-NCKH
