Sự kết hợp kháng nguyên – kháng thể với chất tạo màu giúp nhận biết kháng nguyên đặc trưng của tế bào
Với những ưu điểm của mình, hóa mô miễn dịch có vai trò quan trọng trong mọi mặt, từ chẩn đoán, định hướng điều trị và tiên lượng của bệnh nhân.
· Vai trò của hóa mô miễn dịch trong chẩn đoán, điều trị và tiên lượng ung thư
Trong chẩn đoán:
- HMMD giúp xác định khối u lành hay ác tính: trong u vú, sự xuất hiện của tế bào cơ biểu mô thường là lành tính, tuy nhiên, một số trường hợp mô đệm xơ che lấp tế bào làm tế bào cơ biểu mô “ẩn”; việc bộc lộ dấu ấn p63, ck5/6 làm nổi bật tế bào này; giúp xác định u lành hay ác. Hay p504s bộc lộ trong ung thư tuyến tiền liệt mà không bộc lộ ở mô lành.
- HMMD giúp xác định bản chất tế bào u: đối với những khối u khó xác định bản chất bằng phương pháp nhuộm hematoxylin-eosin thông thường; thông qua những kháng thể đặc hiệu (mỗi dòng tế bào bộc lộ những dấu ấn đặc trưng), hóa mô miễn dịch giúp xác định bản chất tế bào u là loại nào: tế bào biểu mô, tế bào mô liên kết, tế bào của hệ tạo máu, ....
- HMMD giúp xác định nguồn gốc u: Khi bệnh nhân có nhiều khối u hay u ở vị trí kề cận trong cơ thể, hóa mô miễn dịch giúp xác định nguồn gốc của u nguyên phát. Ví dụ khi bệnh nhân có u nằm ở ranh giới giữa trực tràng và tử cung; việc bộc lộ dấu ấn SATB2, CDX2 giúp xác định nguồn gốc trực tràng; bộc lộ ER, PR, PAX8 xác định nguồn gốc nội mạc; thậm chí bệnh nhân có thể có 2 u nguyên phát hoặc u ở một nơi khác di căn tới vị trí này.
Bộc lộ dấu ấn TTF1 giúp xác định nguồn gốc u từ phổi.
Trong điều trị:
- HMMD giúp định hướng điều trị. Việc xác định chính xác bản chất và nguồn gốc của u là tiền đề xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp.
- HMMD giúp lựa chọn phương pháp điều trị: Với sự phát triển y học ngày càng hiện đại, ngày càng nhiều phương pháp điều trị “cá thể hóa” đạt hiệu quả như điều trị đích, điều trị miễn dịch, điều trị nội tiết, ... Hóa mô miễn dịch góp công lớn trong các phương pháp điều trị đó. Ví dụ, HMMD giúp xác định các thụ thể nội tiết (Estrogen, progesteron) hỗ trợ điều trị ung thư vú bằng phương pháp nội tiết; phát hiện gen Her-2 giúp chỉ định điều trị đích bằng Trastuzumab; đánh giá PDL1 xác định liệu pháp miễn dịch
Trong tiên lượng:
- HMMD xác định mức độ ác tính của bệnh: các tế bào u tăng sinh vượt ngoài sự kiểm soát của cơ thể; các tế bào tăng sinh càng nhanh thì mức càng ác tính, hóa mô miễn dịch xác định tình trạng này qua chỉ số Ki67, Ki67 tăng thể hiện u tăng sinh mạnh.
- HMMD xác định đáp ứng của người bệnh với phương pháp điều trị: HMMD không xác định chắc chắn đáp ứng điều trị, nhưng giúp tiên lượng và dự đoán khả năng đáp ứng đối với một số liệu pháp cụ thể, đặc biệt là nội tiết, kháng Her-2, miễn dịch.
![]()
Hệ thống trang thiết bị tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội.
· Tại bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, với những máy móc hiện đại, cơ sở vật chất khang trang, đội ngũ y tế có chuyên môn, hóa chất luôn được cập nhật và bổ sung kịp thời; việc thực hiện hóa mô miễn dịch diễn ra nhanh chóng nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác, giúp bệnh nhân nhận được phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời.
Viết bài: ThS.BSNT. Đoàn Thu Hiền - Khoa Giải phẫu bệnh - Tế bào
Duyệt bài: TS.BS. Dương Hoàng Hảo - Trưởng Khoa Giải phẫu bệnh - Tế bào
