1. Ứng dụng của PET/CT
PET/CT là phương pháp chẩn đoán có giá trị và hiệu quả được ứng dụng trong một số bệnh lý như ung thư, tim mạch, thần kinh và nhiễm trùng. Trong thực hành lâm sàng hiện nay trên 90 – 95 % chụp PET/CT ứng dụng trong ung thư.
- Ứng dụng PET/CT trong ung thư
- Chụp PET/CT có khả năng phát hiện tổn thương ngay cả khi chưa có thay đổi về cấu trúc giải phẫu.
- Tìm vị trí tổn thương ung thư nguyên phát ở các bệnh nhân đã có di căn.
- Giúp chẩn đoán phân biệt giữa u lành và u ác (ung thư).
- Chụp PET/CT có giá trị cao trong chẩn đoán giai đoạn ung thư, quyết định thái độ xử trí.
- Đánh giá chính xác hiệu quả của quá trình điều trị.
- Phát hiện triệt để các tổn thương ung thư còn lại hay tái phát sau điều trị.
- Định hướng cho xạ trị, đảm bảo hiệu quả cao nhất đồng thời hạn chế tối đa các tổn thương cho mô lành lân cận.
Hình ảnh di căn hạch ở bệnh nhân ung thư được phát hiện trên PET/CT
- Ứng dụng PET/CT cho bệnh tim mạch: giá trị cao trong đánh giá tình trạng tưới máu cơ tim và khả năng phục hồi sau can thiệp.
- Ứng dụng PET/CT cho bệnh thần kinh: phát hiện các ổ động kinh, chẩn đoán sớm các bệnh lý thoái hóa Alzeimer hay Parkinson.
2. Khi nào nên chụp PET/CT?
- Khi người bệnh có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
- Khi bệnh nhân mong muốn chụp để phát hiện ung thư sớm hoặc đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị. Trong trường hợp này, cần gặp bác sĩ để được tư vấn kỹ càng trước khi quyết định tiến hành chụp.
3. Quy trình thực hiện chụp PET/CT cho bệnh nhân
- Chuẩn bị cho người bệnh trước khi chụp PET/CT
- Khi người bệnh có chỉ định chụp PET/CT sẽ được nhân viên y tế sẽ hướng dẫn chuẩn bị trước chụp để có được kết quả tốt nhất. Những điều người bệnh cần lưu ý trước khi chụp:
- Trước ngày chụp, người bệnh cần hạn chế các hoạt động thể lực mạnh như chạy bộ, tập thể dục …Việc này có thể khiến kết quả chụp kém chính xác
- Người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 4 giờ trước khi thực hiện kĩ thuật.
- Với người bệnh có tiền sử tiểu đường, cần cung cấp thông tin về bệnh và các thuốc điều trị cho bác sĩ trước khi chụp. Việc đường máu cao sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả chụp. Do vậy, người bệnh cần được hướng dẫn sử dụng thuốc tiểu đường trước khi chụp đúng cách.
- Khi chụp PET/CT có thể dùng thêm thuốc cản quang. Người bệnh cần cung cấp thông tin về tiền sử dị ứng với bất kì thuốc hay thực phẩm nào.
- Người bệnh mặc quần áo thoải mái. Tháo bỏ đồ trang sức hay kim loại trên người trước khi chụp.
- Quá trình thực hiện:
- Tiêm thuốc phóng xạ: nhân viên y tế sẽ tiêm thuốc phóng xạ vào cơ thể người bệnh bằng cách tiêm tĩnh mạch.
- Chờ thuốc phóng xạ phân bố vào cơ thể: sau khi tiêm thuốc, người bệnh sẽ được đưa vào phòng chờ nghỉ ngơi. Người bệnh cần hạn chế cử động một cách tối đa, có thể ngồi ghế hoặc nằm nghỉ 1 cách thoải mái. Thời gian chờ sẽ mất khoảng từ 45 – 60 phút.
- Thực hiện chụp: Sau thời gian nghỉ ngơi chờ thuốc phóng xạ phân bố vào cơ thể, người bệnh sẽ được hướng dẫn vào phòng chụp, nằm lên bàn chụp. Tùy mục đích kiểm tra mà nhân viên y tế có thể hướng dẫn người bệnh nằm với các tư thế khác nhau. Thông thường người bệnh sẽ nằm ngửa và đưa hai tay lên đầu. Người bệnh cần nằm yên trong suốt quá trình chụp. Quá trình này có thể mất từ 15 – 20 phút tùy theo yêu cầu.
- Sau khi quá trình chụp kết thúc, người bệnh cần nằm lại cho đến khi nhân viên y tế kiểm tra xong hình ảnh và hướng dẫn ra khỏi bàn chụp.
- Sau chụp PET/CT: sau khi chụp PET/CT, người bệnh có thể quay trở lại sinh hoạt như bình thường ngay. Có thể uống thêm nước để tăng đào thải dược chất phóng xạ trước khi ra về. Người bệnh nhân tránh tiếp xúc với phụ nữ có thai trong 24 giờ.
- Một số tác dụng không mong muốn có thể gặp
- Đau hoặc bầm nhẹ tại chỗ tiêm.
- Dị ứng thuốc phóng xạ rất hiếm gặp.
- Liều bức xạ nhưng ở mức thấp và an toàn.
4. Tại sao chọn chụp PET/CT tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội
Tại Hà Nội, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội là một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu để thực hiện chụp PET/CT. Bệnh viện là tuyến cuối trong điều trị ung thư, trực thuộc Sở Y tế Hà Nội, với chức năng vừa khám, chữa bệnh, vừa đào tạo, nghiên cứu khoa học và triển khai các kỹ thuật cao trong chẩn đoán, điều trị. Trong đó, kỹ thuật chụp PET/CT được coi là một thế mạnh nổi bật. Bệnh viện được trang bị hệ thống máy PET/CT hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên tại đây có chuyên môn sâu về ung bướu và y học hạt nhân, đảm bảo quy trình chụp an toàn, chính xác và thân thiện với người bệnh. Nhờ sự kết hợp giữa trang thiết bị tiên tiến và kinh nghiệm chuyên môn cao, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội được xem là địa chỉ đáng tin cậy cho bệnh nhân khi cần thực hiện chụp PET/CT
MỘT SỐ CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1. Chụp PET/CT có hại không?
Chụp PET/CT có một mức phơi nhiễm bức xạ nhất định nhưng vẫn trong ngưỡng an toàn cho chẩn đoán y khoa. Thuốc phóng xạ dùng trong PET thường có thời gian bán hủy ngắn, đào thải nhanh.
2. Tôi có cần nhịn ăn trước khi chụp không?
Có. Người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 4 giờ trước khi chụp PET/CT.
3. Phụ nữ, có thai và cho con bú có chụp được PET/CT không?
Không chụp PET/CT cho phụ nữ có thai. Trường hợp người bệnh cho con bú, có thể chụp PET/CT nhưng cần không cho con bú 24 giờ sau khi chụp.
4. Chụp PET/CT có được bảo hiểm y tế chi trả không?
Chụp PET/CT đã được bảo hiểm y tế thanh toán nếu bệnh nhân có chỉ định của bác sĩ theo đúng mã bệnh và đúng tuyến bảo hiểm.
5. Chụp PET CT có phải cách ly không?
Không. Người bệnh chỉ cần tuân thủ vài lưu ý trong ngày đầu để bảo vệ người xung quanh đặc biệt phụ nữ có thai và trẻ em.
Viết bài: ThS.Bs. Nguyễn Văn Khải - Khoa Y học hạt nhân
Duyệt bài: BS.CKII. Đặng Duy Cường - Trưởng khoa Y học hạt nhân
